Standing girl
Artist
Ioannis Zacharias
(1866 - 1873
)
Date1866-1873
MediumOil on canvas mounted on plywood
Dimensions130.4 x 86.8 cm
Collection No280
DescriptionΗ γοητευτική απλότητα του έργου ενδέχεται να επισκιάσει άλλες, εξίσου σημαντικές, αρετές του: την υπαινικτικότητα, τη φειδώ θεμάτων και μέσων, την ψυχογραφική και ηθογραφική σπουδή.
Εικονίζεται ένα μικρό τμήμα αυλής, όπου δεσπόζει η μορφή μιας κοπέλας. Έρχεται από αριστερά κρατώντας με τα δυο της χέρια ένα στεφάνι από λουλούδια, στέκεται μια στιγμή, κοιτάζει μπροστά και είναι έτοιμη να συνεχίσει τον δρόμο της. Η περιβολή της – μακριά φούστα, ποδιά, κάτω από την οποία διαγράφεται μικρό ταγάρι, λευκή πουκαμίσα και λευκό μαντίλι στο κεφάλι –, βαριά σε σύγκριση με την ηλικία της, επιτρέπει την υπόθεση ότι πρόκειται για την ψυχοκόρη αστικής οικογένειας. Δεξιά της, επάνω σε μια καρέκλα σκεπασμένη με λευκό ύφασμα, έχει αφεθεί μετάλλινος δίσκος με ένα ποτήρι νερό, ένα φλιτζάνι καφέ και ένα ποτήρι λικέρ. Στο έδαφος υπάρχει ένα καλάθι με φρούτα, ενώ στο βάθος αριστερά υψώνεται ο κορμός ενός δέντρου. Το σερβίρισμα του καφέ στον κήπο προϋποθέτει ένα ανοιξιάτικο απόγευμα, ενώ το στεφάνι των λουλουδιών είναι, ίσως, το στεφάνι της Πρωτομαγιάς που, παλαιότερα, κρεμούσαν ψηλά, στην εξώθυρα του σπιτιού.
Η πιστότητα με την οποία ο Ζαχαρίας αναπαράγει μια σκηνή σε ελληνικό σπίτι των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα καθόλου δεν αναιρεί τη γνωριμία που έχει ο καλλιτέχνης με ανάλογες σκηνές της ολλανδικής ζωγραφικής του 17ου και της γαλλικής του 18ου αιώνα. Η ηθογραφία των χωρών αυτών, όπου αφθονούν θέματα της οικιακής ζωής με υπηρέτριες, επηρεάζει τους Γερμανούς καλλιτέχνες του Μονάχου και, βεβαίως, τους Έλληνες42.
Ο πίνακας είναι μεν εύκολα προσβάσιμος, υποδεικνύει πάντως στον θεατή ότι πρέπει να επεκτείνει την παράσταση, ώστε να αποκτήσει την πληρότητά της. Η ανθρώπινη μορφή και η θαυμάσια νεκρή φύση με τον δίσκο προτείνονται ως τα κύρια θέματα, στα οποία πρέπει να εντοπίσει την προσοχή του. Εντούτοις, αποτελούν αντικείμενο προσοχής και άλλων προσώπων που δεν υπάρχουν στην παράσταση αλλά θεωρούνται παρόντα έξω από αυτή. Ο δίσκος με τον καφέ υπονοεί ως προσερχόμενη, ή σύντομα αναμενόμενη, μια ανδρική, μάλλον, παρουσία οικείου προσώπου – το σερβίρισμα επάνω στην καρέκλα είναι μεν συχνή πρακτική αλλά πρόχειρη και οπωσδήποτε ανεπίσημη.
Το σπουδαιότερο θέμα είναι φυσικά η κόρη, της οποίας η προσωπικότητα δεν εξαντλείται στη φορεσιά και την εργασία της. Το λεπτό και ευκίνητο προφίλ δείχνει πρόσωπο σχεδόν παιδικό, συνεσταλμένο και ανήσυχο. Η κοπέλα κοιτάζει εμπρός – την οικοδέσποινα, πιθανώς, στην οποία θα παραδώσει το στεφάνι – και αγωνιά για την αποδοχή της δουλειάς της. Η ανησυχία της διαχέεται και είναι αυτή, τελικά, που δημιουργεί την ατμόσφαιρα.
Την ανησυχία και την ανασφάλεια επιτείνουν το αβέβαιο φως και το χρώμα του πίνακα. Το έργο έχει συντεθεί σαν μια συμφωνία πυκνών γκρίζων τόνων παλλόμενων, καθώς οι μορφές διαγράφονται μαλακά σε διάφορα επίπεδα, πλησιέστατα μεταξύ τους. Στο περιβάλλον αυτό προβάλλεται με άκρα επιμέλεια το διάφανο πρόσωπο της κόρης και τα θαμπά κόκκινα στίγματα των λουλουδιών. [Βλάχος, 2007]
Εικονίζεται ένα μικρό τμήμα αυλής, όπου δεσπόζει η μορφή μιας κοπέλας. Έρχεται από αριστερά κρατώντας με τα δυο της χέρια ένα στεφάνι από λουλούδια, στέκεται μια στιγμή, κοιτάζει μπροστά και είναι έτοιμη να συνεχίσει τον δρόμο της. Η περιβολή της – μακριά φούστα, ποδιά, κάτω από την οποία διαγράφεται μικρό ταγάρι, λευκή πουκαμίσα και λευκό μαντίλι στο κεφάλι –, βαριά σε σύγκριση με την ηλικία της, επιτρέπει την υπόθεση ότι πρόκειται για την ψυχοκόρη αστικής οικογένειας. Δεξιά της, επάνω σε μια καρέκλα σκεπασμένη με λευκό ύφασμα, έχει αφεθεί μετάλλινος δίσκος με ένα ποτήρι νερό, ένα φλιτζάνι καφέ και ένα ποτήρι λικέρ. Στο έδαφος υπάρχει ένα καλάθι με φρούτα, ενώ στο βάθος αριστερά υψώνεται ο κορμός ενός δέντρου. Το σερβίρισμα του καφέ στον κήπο προϋποθέτει ένα ανοιξιάτικο απόγευμα, ενώ το στεφάνι των λουλουδιών είναι, ίσως, το στεφάνι της Πρωτομαγιάς που, παλαιότερα, κρεμούσαν ψηλά, στην εξώθυρα του σπιτιού.
Η πιστότητα με την οποία ο Ζαχαρίας αναπαράγει μια σκηνή σε ελληνικό σπίτι των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα καθόλου δεν αναιρεί τη γνωριμία που έχει ο καλλιτέχνης με ανάλογες σκηνές της ολλανδικής ζωγραφικής του 17ου και της γαλλικής του 18ου αιώνα. Η ηθογραφία των χωρών αυτών, όπου αφθονούν θέματα της οικιακής ζωής με υπηρέτριες, επηρεάζει τους Γερμανούς καλλιτέχνες του Μονάχου και, βεβαίως, τους Έλληνες42.
Ο πίνακας είναι μεν εύκολα προσβάσιμος, υποδεικνύει πάντως στον θεατή ότι πρέπει να επεκτείνει την παράσταση, ώστε να αποκτήσει την πληρότητά της. Η ανθρώπινη μορφή και η θαυμάσια νεκρή φύση με τον δίσκο προτείνονται ως τα κύρια θέματα, στα οποία πρέπει να εντοπίσει την προσοχή του. Εντούτοις, αποτελούν αντικείμενο προσοχής και άλλων προσώπων που δεν υπάρχουν στην παράσταση αλλά θεωρούνται παρόντα έξω από αυτή. Ο δίσκος με τον καφέ υπονοεί ως προσερχόμενη, ή σύντομα αναμενόμενη, μια ανδρική, μάλλον, παρουσία οικείου προσώπου – το σερβίρισμα επάνω στην καρέκλα είναι μεν συχνή πρακτική αλλά πρόχειρη και οπωσδήποτε ανεπίσημη.
Το σπουδαιότερο θέμα είναι φυσικά η κόρη, της οποίας η προσωπικότητα δεν εξαντλείται στη φορεσιά και την εργασία της. Το λεπτό και ευκίνητο προφίλ δείχνει πρόσωπο σχεδόν παιδικό, συνεσταλμένο και ανήσυχο. Η κοπέλα κοιτάζει εμπρός – την οικοδέσποινα, πιθανώς, στην οποία θα παραδώσει το στεφάνι – και αγωνιά για την αποδοχή της δουλειάς της. Η ανησυχία της διαχέεται και είναι αυτή, τελικά, που δημιουργεί την ατμόσφαιρα.
Την ανησυχία και την ανασφάλεια επιτείνουν το αβέβαιο φως και το χρώμα του πίνακα. Το έργο έχει συντεθεί σαν μια συμφωνία πυκνών γκρίζων τόνων παλλόμενων, καθώς οι μορφές διαγράφονται μαλακά σε διάφορα επίπεδα, πλησιέστατα μεταξύ τους. Στο περιβάλλον αυτό προβάλλεται με άκρα επιμέλεια το διάφανο πρόσωπο της κόρης και τα θαμπά κόκκινα στίγματα των λουλουδιών. [Βλάχος, 2007]