Ιωάννης Ζαχαρίας (1845 - ;)


Hχογραφημένη ξενάγηση

Όρθιο κορίτσι, 1866-73, ελαιογραφία σε καμβά επικολλημένο σε κόντρα πλακέ, 130,4 x 86,8 εκ.



Σε αυτό το έργο αποτυπώνεται μια σκηνή καθημερινού βίου με μεστή απλότητα. Ένα κορίτσι στέκεται όρθιο στο μέσο της σύνθεσης, κρατώντας ένα καλάθι με λουλούδια. Είναι ντυμένο παραδοσιακά και μάλλον δυσανάλογα επίσημα για την ηλικία του. Η έκφραση του προσώπου της νεαρής κοπέλας σκιαγραφεί ένα άτομο σκεπτικό, σοβαρό και μετρημένο. Ο περίγυρός της πιθανολογείται πως είναι η γωνιά μιας αυλής, όπου διακρίνεται ο δίσκος πάνω στον οποίο έχουν σερβιριστεί ένα φλιτζάνι καφές, ένα ποτήρι νερό και ένα ποτήρι με λικέρ. Στο έδαφος υπάρχει ένα καλάθι με φρούτα. Η σκηνή γίνεται εύκολα αντιληπτή σε πρώτο βαθμό, επιδέχεται όμως περαιτέρω ανάλυση.

Η χρωματική διεργασία του θέματος, με τη φορεσιά του κοριτσιού να αφομοιώνεται στο λευκό ύφασμα πάνω στο οποίο έχει τοποθετηθεί ο δίσκος, καθώς και οι γκρίζες αποχρώσεις του περιρρέοντος χώρου, μαλακώνουν τα περιγράμματα και δημιουργούν ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Το πρόσωπο αλλά και η στάση του σώματος του κοριτσιού φανερώνουν συστολή, προσμονή και ανησυχία. Μοιάζει να αναμένει την εμφάνιση κάποιου προσώπου, το οποίο βρίσκεται έξω από το ορατό σε εμάς πλαίσιο της σύνθεσης. Έτσι, μέσα από την αποτύπωση μιας καθημερινής σκηνής, ο Ζαχαρίας με μεγάλη ευαισθησία μας προσκαλεί να ψηλαφήσουμε τη συναισθηματική διάθεση του κοριτσιού, καθιστώντας μας συμμέτοχους στο έργο του.

Το έργο τοποθετείται χρονικά σε μια μεταβατική εποχή για την Ελλάδα. Είμαστε στην περίοδο 1866-1873. Ο Όθωνας έχει εγκαταλείψει την Ελλάδα μετά από έξωση, η αστική τάξη έχει αρχίσει να εδραιώνεται, χωρίς να λησμονεί τις αγροτικές της ρίζες, και οι περισσότεροι Έλληνες ζωγράφοι έχουν επιστρέψει στην Ελλάδα, έχοντας στις αποσκευές τους τα διδάγματα της Σχολής του Μονάχου. Μεταξύ αυτών και ο Ιωάννης Ζαχαρίας, ο οποίος παρά το βραχύβιο του καλλιτεχνικού του έργου, εξαιτίας του πρόωρου θανάτου του, αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς ηθογράφους της νεολληνικής ζωγραφικής.